GIÁ TRỊ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

Võ Thị Ái

          Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ thiên tài của Đảng Cộng sản Việt Nam và của cả dân dân tộc Việt Nam. Người đã sáng lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.   

          Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống lý luận chính trị toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo của chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta. Trong đó, tư tưởng Hồ chí Minh về “xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh” là một tư tưởng lớn, có giá trị lý luận và thực tiễn vô cùng quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

1. Giá trị lý luận và thực tiễn của tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh

          Tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh được thể hiện sâu sắc trong các bài viết và các buổi nói chuyện với cán bộ, đặc biệt là trong “Di chúc”, Người đã quan tâm, căn dặn Đảng ta trước lúc đi xa: “Việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân” [1]. Hồ Chí Minh đã nhiều lần khẳng định với cán bộ, đảng viên rằng: “Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Nó phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng” [2]. Đồng thời để sáng tỏ thêm luận điểm đã nêu, Người chỉ rõ: “đảng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, nghĩa là những người thợ thuyền, dân cày và lao động trí óc kiên quyết nhất, hăng hái nhất, trong sạch nhất, tận tâm, tận lực phụng sự Tổ quốc và nhân dân” [3]. Thật vậy, trong suốt thời gian đứng đầu Đảng và Nhà nước, Người luôn quan tâm, dạy bảo ân cần cán bộ, đảng viên “bằng những lời chỉ dẫn sâu sắc, những lời khuyên chí tình và những lời nhắc nhở phê bình nghiêm khắc. Tất cả cũng chỉ nhằm xây dựng Đảng ta thật trong sạch, thật vững mạnh cả về chính trị, về tư tưởng, và tổ chức để Đảng luôn xứng đáng là một tổ chức chiến đấu và cách mạng cao nhất, tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm và danh dự của giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam”[4].

Theo tư tưởng Hồ chí Minh, để luôn ngang tầm với yêu cầu của nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng phải xây dựng Đảng ta theo những nguyên tắc đảng kiểu mới của giai cấp vô sản:

                                     Tập trung dân chủ

                                     Tập thể lãnh đạo

                                     Tự phê bình và phê bình

                                     Kỷ luật nghiêm minh và tự giác

                                     Đoàn kết thống nhất trong Đảng

         Trong điều kiện Đảng cầm quyền việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng được Chủ tịch Hồ Chí Minh coi đây là công việc phải tiến hành thường xuyên để ngăn chặn, hạn chế và đẩy lùi, hoặc tẩy trừ mọi tệ nạn do thoái hóa, biến chất gây ra. Người cũng chỉ rõ trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền, nếu lơ là trong công tác xây dựng, chỉnh đốn và đổi mới Đảng sẽ dễ dẫn đến mặt trái của sức mạnh quyền lực làm cho con người nắm quyền lực có thể thoái hóa, biến chất rất nhanh chóng; nếu đi vào con đường tham muốn quyền lực thì chạy theo quyền lực, tranh giành quyền lực; khi đã nắm được quyền lực thì lợi dụng quyền lực, lạm quyền, lộng quyền, đặc quyền, đặc lợi…

            Có thể khẳng định rằng tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh được Người coi đó là quy luật tồn tại và triển của Đảng.  Chính vì vậy,  Hồ Chí Minh đặt nhiệm vụ xây dựng Đảng trong tầm chiến lược quan trọng có tính tất yếu, thường xuyên vừa cấp bách, vừa lâu dài để Đảng  hoàn thành tốt vai trò tiên phong trước giai cấp và dân tộc.  khi cách mạng gặp khó khăn xây dựng Đảng để củng cố lập trường quan điểm cho cán bộ, đảng viên không được nản lòng, bi quan, không được tỏ ra bị động; khi cách mạng trên đà thắng lợi xây dựng Đảng để xây dựng quan điểm, tư tưởng cách mạng khoa học, đồng thời ngăn ngừa sự chủ quan, tính tự mãn, lạc quan tếu mà rơi vao bệnh “kiêu ngạo cộng sản” như Lênin đã nói. Bằng tư duy lý luận khoa học, Chủ tịch Hồ Chí Minh phân tích luận điểm nêu trên một cách sâu sắc trở thành chân lý không chỉ phán ánh đúng thực tiễn nước ta mà đúng với nhiều tổ chức đảng ở nhiều nơi trên thế giới về tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng: “ Một dân tộc, một đảng và mỗi con người ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân” [5]. Luận điểm quan trọng này của Người mang tính triết lý và thực tiễn sâu sắc có giá trị phổ quát trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, và mãi mãi là lời cảnh tỉnh đối với toàn Đảng, và đối với mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là đảng viên cộng sản có chức có quyền, giữ các vị trí then chốt trong bộ máy công quyền.  

           Trong thực tiễn lãnh đạo cách mạng, mỗi khi cách mạng chuyển giai đoạn, hoặc bắt đầu triển khai thực hiện nhiệm vụ mới, Hồ Chí Minh  bao giờ cũng chủ trương trước hết phải xây dựng Đảng. Chính vì lẽ đó, Hồ Chí Minh coi Đảng thực sự là “một cơ thể sống” luôn tự hoàn thiện và vượt lên, trưởng thành đủ khả năng tiếp nhận nguồn sinh lực tiềm tàng và “đề kháng” các căn bệnh xã hội “thẩm thấu” vào Đảng là phụ thuộc vào hiệu quả công tác xây dựng Đảng. Đồng thời, xây dựng Đảng là cơ hội để mỗi cán bộ, đảng viên rèn luyện, giáo dục và tu dưỡng đạo đức cách mạng tốt hơn, biết phát huy mặt tốt, loại bỏ cái xấu, cái ác, hiểu đúng và thực hành tốt quan điểm, đường lối của Đảng đề ra.

2. Vận dụng tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện hóa đất nước

            Tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh có ý nghĩa sống còn đối với sự nghiệp đổi mới hiện nay của đất nước ta. Đại hội toàn Đảng lần thứ VI (12/1986) đã đề ra: rất cần phải vận dụng tư tưởng của Bác, đem tư tưởng ấy soi rọi vào công tác xây dựng Đảng. Trong quá trình tiến hành nhiệm vụ Đổi mới Đảng là nhằm làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đổi mới Đảng là làm cho toàn Đảng trở thành một khối thống nhất về hành động, đủ sức chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, tiến lên với những thắng lợi vẽ vang.

Trước hết là phải xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị.

           Đó là đường lối, chủ trương đúng đắn của Đảng, bản lĩnh chính trị vững vàng của mỗi cán bộ, đảng viên trong mọi tình huống. Theo tư tưởng Hồ chí Minh Đường lối chính trị là một vấn đề cốt tử trong sự tồn tại và phát triển của Đảng. Việc hoạch định đường lối chính trị là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng trong xây dựng Đảng ở bất cứ  hoàn cảnh nào.

           Ngày nay, đất nước ta đang tiếp tục sự nghiệp đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đó là một quá trình vận động không ngừng của sự kế thừa, ổn định và phát triển. Vì vậy, sự vững mạnh về chính trị của Đảng được thể hiện ở đường lối, chủ trương đề ra phải đúng đắn, nhất quán, sáng tạo về chiến lược, mềm dẻo về sách lược, linh hoạt về biện pháp đấu tranh; kế thừa kinh nghiệm của các nước bạn nhưng không được giáo điều rập khuôn. Đổi mới đương nhiên sẽ có sự thay đổi nhiều vấn đề về kinh tế, chính trị, xã hội, nhưng cần phải quán triệt quan điểm: “kế thừa, ốn định và phát triển là phương hướng của đổi mới”[6]. Theo quan điểm của Người,  để Đảng vững mạnh về chính trị, cần phải thường xuyên tổ chức học tập đường lối, chủ trương của Đảng, giúp cán bộ, đảng viên hiểu đúng đường lối của Đảng, nắm bắt kịp thời các thông tin thời sự mà vận dụng vào cuộc sống với một bản lĩnh chính trị vững vàng trong mọi hoàn cảnh. Đấy là một việc làm cần thiết để ngăn chặn những biểu hiện sai lầm trong việc thực hiện đường lối chính trị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn vong của quốc gia dân tộc.

Thứ hai là phải quan tâm xây dựng Đảng về tư tưởng.

         Xây dựng Đảng về tư tưởng có ý nghĩa to lớn trong việc bảo vệ mục tiêu, lý tưởng của Đảng và nhân dân ta: “ Phấn đấu cho Tổ quốc hoàn toàn độc lập, cho chủ nghĩa xã hội hoàn toàn thắng lợi trên đất nước ta và trên toàn thế giới”[7]. Đó là tư tưởng cách mạng triệt để, tiến công, kiên quyết tiến công, đề phòng và kịp thời khắc phục những lệch lạc trong tư tưởng; chống cơ hội, xét lại, giáo điều, bảo thủ, nâng cao khả năng dự báo tình hình để chủ động trước mọi tình huống phức tạp. 

         Để thực hiện được nhiệm vụ này, theo tư tưởng Hồ chí Minh phải lấy tư tưởng khoa học của chủ nghĩa Mác- Lênin làm nền tảng, lấy thực tiễn Việt Nam làm mục tiêu trong suốt quá trình lãnh đạo của Đảng. Trong tác phẩm “Đường cách mệnh” (1927) Hồ Chí Minh đã sớm chỉ rõ: “Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy”[8], Đồng thời, Người cũng khẳng định: “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải làm theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có chỉ nam”[9], đó là chủ nghĩa Mác- Lênin. Qua quá trình nghiên cứu nhiều học thuyết trên thế giới, Người nhận xét: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Mác- Lênin”[10]. Như vậy, theo Người muốn xây dựng Đảng ta vững mạnh về tư tưởng thì phải lấy lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin làm nền tảng và kim chỉ nam cho mọi hành động của mình thì mới lãnh đạo cách mạng thắng lợi.

         Trong thực tiễn cách mạng Việt Nam, Đảng ta không chỉ nắm vững lý luận mà còn biết vận dụng sáng tạo những luận điểm và phương pháp của chủ nghĩa Mác- Lênin vào điều kiện cụ thể của từng thời kỳ cách mạng. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thắng lợi của cách mạng giải phóng dân tộc ở  miền Nam, thống nhất đất nước  vào 30 tháng 04 năm 1975 và thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước trong những thập kỷ qua là minh chứng hùng hồn cho bài học về tính độc lập sáng tạo trong đường lối lãnh đạo của Đảng ta.

Vì vậy, để mỗi cán bộ đảng viên luôn vững vàng trên lập trường tư tưởng, theo Hồ Chí Minh cần phải quán triệt các luận điểm sau:

-Việc học tập, nghiên cứu, tuyên truyền  chủ nghĩa Mác- Lênin phải luôn phù hợp với từng đối tượng.

- Việc vận dụng chủ nghĩa Mác- Lênin phải luôn phù hợp với từng hoàn cảnh.

- Trong quá trình hoạt động, Đảng ta phải chú ý học tập, kế thừa những kinh nghiệm tốt của các đảng cộng sản khác, đồng thời Đảng ta phải tổng kết kinh nghiệm của mình để bổ sung vào chủ nghĩa Mác- Lênin.

- Đảng ta phải tăng cường đấu tranh để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác- Lênin.

Với Kết quả xây dựng và chỉnh đốn Đảng về mặt tư tưởng được tiến hành thường xuyên là nguồn sức mạnh to lớn giúp mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta chống lại tư tưởng phong kiến, gia trưởng, chuyên quyền, độc đoán, quan liêu làm cản trở quá trình dân chủ hóa trong Đảng và xã hội. Mặt khác, đó còn là sức mạnh của Đảng trong việc chống lại mặt tiêu cực của tư tưởng tư sản và tiểu tư sản làm băng hoại phẩm chất con người, làm dao động tư tưởng, lập trường chính trị của cán bộ, đảng viên.

Thứ ba là xây Đảng về tổ chức

            Sự trong sạch và vững mạnh của Đảng về mặt tổ chức, lại càng quan trọng đối với sự nghiệp đổi mới hiện nay ở nước ta. Theo tư tưởng Hồ chí Minh sức mạnh của Đảng bắt nguồn từ tổ chức, một tổ chức tiên phong chiến đấu của giai cấp công nhân. Trong hệ thống tổ chức từ trung ương đến cơ sở của Đảng, vai trò của chi bộ đảng rất quan trọng. Đó là tổ chức  hạt nhân, nơi sinh hoạt trực tiếp của đảng viên, là môi trường tu dưỡng, rèn luyện của đảng viên. Mặt khác, chi bộ có vai trò gắn kết chặt chẽ giữa cán bộ, đảng viên với quần chúng nhân dân. Hồ Chí Minh luôn quan tâm công tác xây dựng tổ chức của Đảng, ngay từ  năm 1925, Người đã thành lập tổ chức “Việt Nam cách mạng Thanh niên”  là tổ chức cách mạng tiền thân của Đảng ta, để truyền bá chủ nghĩa Mác- Lênin vào phong trào cách mạng trong nước. Quan điểm của Người về xây dựng tổ chức Đảng là xây dựng tổ chức chiến đấu kiên cường, khi tiến đánh thì trăm người như một; một tổ chức với đội ngũ cán bộ, đảng viên được giáo dục, tôi luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, dám hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc. Với luận điểm đó, cho thấy Hồ Chí Minh nhắc nhở chúng ta không chỉ tiến hành thường xuyên công tác xây dựng tổ chức đảng mà cần phải xây dựng theo quan điểm trọng chất lượng hơn số lượng; phải nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng trong mỗi cán bộ, đảng viên và toàn Đảng.

          Sự vững mạnh bộ máy của Đảng tất yếu phải gắn liền với công tác cán bộ nhằm xây dựng một thiết chế gọn nhẹ, hoạt động hiệu quả vừa đảm bảo thực hiện đúng các nguyên tắc về tổ chức và sinh hoạt Đảng. Hiện nay Đảng ta tiếp tục thực hiện “cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng” là nhằm thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh :“Đảng ta là đạo đức, là văn minh”. Để xứng đáng là một “Đảng là đạo đức, là văn minh”, đòi hỏi phải có cơ chế đánh giá, lựa chọn, sử dụng cán bộ thật dân chủ, khách quan, khoa học nhằm bố trí cán bộ chính xác trong bộ máy. Cần phải hiểu rõ rằng “những sai lầm về tổ chức cán bộ là nguyên nhân của những nguyên nhân đưa đến những tổn thất của Đảng, của cách mạng”[11]. Thực hiện chủ trương đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng  trong sạch, vững mạnh trong sự nghiệp đổi mới đất nước đang trên con đường công nghiệp hóa, hiện hóa, Đảng phải lấy công tác cán bộ làm công tác gốc của Đảng. Khi tiến hành công tác cán bộ, cần chú ý các nội dung: tuyển chọn cán bộ, đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng cán bộ; đánh giá đúng cán bộ; tuyển dụng, sắp xếp, bố trí cán bộ và thực hiện các chính sách cán bộ phải đảm bảo đủ bốn tiêu chuẩn: phẩm chất, năng lực, phong cách và bản lĩnh để đảm đương công việc đạt chất lượng cao. Như tư tưởng Hồ chí Minh đã nói: “Muôn việc thành công hay thất bại là do cán bộ tốt hay kém. Người cán bộ phải có đủ đức và tài, phẩm chất và năng lực, trong đó đức, phẩm chất là gốc”. Tư tưởng ấy của Người giúp cho cán bộ đang và sẽ nắm giữ những quyền lực nhất định trong bộ máy của Đảng và Nhà nước tăng sức đề kháng cao chống lại sự tha hóa biến chất và ngăn ngừa tư tưởng địa phương cục bộ hoặc cơ hội chủ nghĩa…

             Vận dụng tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là để tạo ra sức mạnh của Đảng. Những giá trị lý luận và giá trị thực tiễn trong Tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh đã chiếu sáng con đường đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đúng vậy, Đảng phải thường xuyên phát động phong trào xây dựng, chỉnh đốn Đảng và đưa phong trào này ngày càng đi vào chiều sâu, đạt chất lượng rõ rệt. Bỡi lẽ, Đảng có trong sạch, vững mạnh thì nhân dân mới tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng, mới ủng hộ Đảng nhiệt thành, tạo nguồn tiếp sức vô tận cho Đảng. Công việc đổi mới và chỉnh đốn Đảng  phải được xem đó là quy luật tồn tại, sống còn và phát triển của Đảng, để Đảng mãi mãi là tổ chức lãnh đạo, là đầy tớ thật trung thành của nhân dân, xứng đáng “Đảng là đạo đức, là văn minh” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.