GÓP PHẦN PHÁT HUY VAI TRÒ LỰC LƯỢNG LĐ NỮ TRÍ THỨC TẠI TRƯỜNG CĐSPGL

.

       Th.sỹ - GVC  Phạm Thị Thanh Hà

                                                                                        Bộ môn Lý luận – Chính trị

          Tóm tắt

    Trường Cao đẳng Sư phạm (CĐSP) Gia Lai có sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có trình độ cao đẳng từ bậc Mầm non đến Trung học cơ sở, cán bộ quản lý giáo dục và nguồn nhân lực ở một số lĩnh vực khác có chất lượng cao. Từ khi thành lập đến nay, nhà trường đã đào tạo hàng nghìn cán bộ, giáo viên cho các ngành học, bậc học. Nhiều sinh viên của trường nay đã là những thầy giáo, cô giáo có thâm niên trong nghề, thậm chí có những cựu sinh viên được Đảng và Nhà nước giao phó đảm nhận các chức vụ lãnh đạo cao trong Tỉnh… Thành  công ấy có phần đóng góp không nhỏ của lực lượng lao động nữ trí thức của trường. Họ là ai? Có  vai trò vị trí như thế nào? Và nhà trường cần làm gì để giúp họ phát huy hơn nữa vai trò vị trí ấy, đó là những vấn đề bài viết đề cập đến

1. Về khái niệm trí thức và sự nhận dạng trí thức nữ

Từ khi ra đời trí thức đã trở thành nguồn lực trí tuệ quan trọng không thể thiếu đối với sự phát triển kinh tế xã hội ở mỗi quốc gia. Họ có vai trò to lớn trong việc sáng tạo ra những giá trị văn hoá, tinh thần đem lại những thành tựu quan trọng cho nhân loại, góp phần thúc đẩy sự tiến bộ xã hội loài người. Song trí thức là gì? Như thế nào được gọi là trí thức? Đã từng có nhiều quan điểm khác nhau về nội dung thuật ngữ này. Có sự khác nhau đó là do mỗi thời đại khác nhau, chuẩn mực riêng về trí thức cũng khác nhau. Điều này được Bách khoa toàn thư  Pháp - Tập 10 có viết: Trí thức là một phạm trù lịch sử. Trong các nước khác nhau, chức năng của trí thức cũng khác nhau, khái niệm trí thức khác nhau. Trong đời sống xã hội, trí thức có vị trí nhất định^. Lịch sử Việt Nam đã từng tồn tại một thời kỳ mà ở đó trí thức là những cụ đồ nho. Bằng cấp “tú tài” lúc bấy giờ rất hiếm nên ai có văn bằng này đều được xem là trí thức. Ngày nay khi khoa học công nghệ phát triển, việc có tấm bằng cao đẳng vẫn chưa được xem là trí thức. Xã hội hiện nay thiếu trình độ đại học và tương đương trở lên thì chưa được coi là trí thức. Tuy nhiên bằng cấp chỉ là một dấu hiệu. Bởi trên thực tế, có những người có trình độ học vấn cao nhưng không giữ vai trò là trí thức, họ đi vào hướng lao động của nhóm xã hội khác hoặc đang vươn tới mức độ lao động của trí thức. Như vậy văn bằng đại học và sau đại học cũng chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ để trở thành trí thức.

Từ điển Triết học coi trí thức là toàn bộ những người lao động bằng trí óc. Trí thức là “ Tập đoàn xã hội gồm những người làm nghề lao động trí óc. Giới trí thức bao gồm kỹ sư, kỹ thuật viên, thầy thuốc, luật sư, nghệ sỹ, thầy giáo, một bộ  phận lớn viên chức^” (7, tr 598) Quan điểm này có chỗ chưa hợp lý, nhất là dùng nó trong giai đoạn hiện nay. Bởi lao động trí óc bao gồm cả lao động trí óc giản đơn và lao động trí óc phức tạp, ngoài bộ phận lớn là trí thức thì lao động trí óc còn bao gồm một bộ phận lớn các viên chức, những người điều khiển hệ thống máy tự động (bấm nút, theo dõi, điều chỉnh) những người này do công việc của họ chủ yếu là thừa hành nên không nhất thiết họ phải có trình độ cao. Đây là điều kiện để phân biệt lao động trí óc với lao động phức tạp của trí thức. Vì vậy nếu đem đồng nhất trí thức với những người lao động trí óc sẽ không thấy nét đặc thù của trí thức

Sau khi nghiên cứu kế thừa có chọn lọc, tại nghị quyết Hội nghị trung ương 7 (Khóa X) ngày 6/8/2008, Đảng Cộng Sản Việt Nam đã chỉ ra các đặc trưng cơ bản của trí thức:

Thứ nhất: Trí thức là những người lao động trí óc, có hiểu biết sâu và rộng, thông thường có trình độ đại học và tương đương trở lên, có năng lực, có trình độ phát triển trí tuệ, nhạy bén với cái mới  và quan tâm đến đổi mới để phát triển

Thứ hai: Trí thức là người có trình độ chuyên môn sâu rộng, được hình thành qua đào tạo, bồi dưỡng và phát triển không ngừng bằng con đường tự học, lao động và hoạt động của mỗi cá nhân

Thứ ba: Trí thức là những người có nhu cầu cao về đời sống tinh thần và hướng tới các giá trị chân, thiện, mỹ; có lòng tự trọng, khát vọng tự do dân chủ, công bằng

Từ cách tiếp cận trên, nghị quyết định nghĩa về trí thức là:“ những người lao động trí óc, có trình độ học vấn cao về lĩnh vực chuyên môn nhất định, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và làm giàu tri thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với xã hội” (Báo điện tử ĐCS Việt Nam ngày 17/8/2008)

Từ sự tìm hiểu khái niệm trí thức, tác giả bước đầu đưa ra một vài đặc điểm nhận dạng người trí thức nữ, bộ phận trí thức nữ việt Nam

Trí thức nữ nằm trong cơ cấu hợp thành của đội ngũ trí thức Việt Nam, họ mang trong mình đầy đủ những đặc trưng cơ bản của lực lượng trí thức. Tuy nhiên họ vẫn có những nét đặc thù phân biệt với trí thức nói chung. Nét đặc thù mang bản tính tự nhiên mà khoa học ngày nay  diễn đạt bằng thuật ngữ giới (gener). Tư cách “trí thức” và tư cách “nữ” gắn bó hữu cơ trong mỗi trí thức nữ nước ta, buộc khi nghiên cứu phải tìm hiểu từ hai phía. Chỉ hiểu trí thức nữ Việt Nam có đầy đủ đặc trưng miêu tả của người trí thức là đúng nhưng chưa đủ, cần phải tìm hiểu họ với tư cách, phương diện nữ. Tức là từ góc độ giới tính, họ có những đặc thù, thiên chức giới tính khác với trí thức nam xét về mặt tự nhiên lẫn xã hội để từ đó thấy được những khó khăn mà họ phải vượt qua trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình.

2. Đặc điểm cơ bản của nữ trí thức ở trường CĐSP Gia Lai

Là một bộ phận có nhiều đóng góp to lớn đối với sự đổi thay của nhà trường, bên cạnh những đặc điểm chung của trí thức, trí thức nữ có những đặc điểm riêng

Họ đảm nhận nhiều vai trò khác nhau với những chức năng khác nhau mà bản thân không được quyền từ chối bất kỳ một vai trò hay bê trễ bất kỳ một chức năng nào. Họ vừa phải làm tốt nhiệm vụ chuyên môn, vừa phải làm tốt chức năng người vợ, người mẹ (sinh nở, nuôi dạy con cái), người con trong chăm sóc các bậc sinh thành

 Trí thức nữ luôn cần cù chịu khó, là phẩm chất rất cần thiết với lao động khoa học. Sự kiên trì, cần cù trong việc tham khảo, tích luỹ thông tin…sẽ giúp họ có cái nhìn tổng quát, từ đó có thể đưa ra ý kiến, quan điểm trong lĩnh vực khoa học bản thân theo đuổi

 Lợi thế lớn của trí thức nữ là sự mềm dẻo trong giao tiếp, khả năng động viên đối với chính phụ nữ. Họ hiểu được tâm tư nguyện vọng cũng như khó khăn của giới mình, để kịp thời chia sẻ hoặc tập hợp đồng nghiệp cùng thực hiện tốt nhiệm vụ

Tuy nhiên, trí thức nữ tại trường có những đặc điểm hạn chế

Thứ nhất là vấn đề sức khoẻ. Thông thường thì sức khoẻ phụ nữ kém hơn nam giới do cấu tạo sinh học, lại phải kiêm nhiều chức năng nên ảnh hưởng ít nhiều đến hiệu quả công việc

Thứ hai là vấn đề thời gian, đặc biệt là thời gian dành cho nghiên cứu khoa học. Chúng ta thấy rằng nghiên cứu khoa học muốn có hiệu quả đòi hỏi phải tập trung cao trong khoảng thời gian dài liên tục trong khi đó trí thức nữ chia cắt quỹ thời gian bởi rất nhiều công việc đời thường, nên hiệu quả cho hoạt động này khó như mong muốn

Thứ ba xét về mặt truyền thống cũng như tâm lý phụ nữ Việt thường ưu tiên các điều kiện học hành phấn đấu cho chồng và họ thường nhận phần thua thiệt về bản thân, gây nên những cản trở nhất định trong công tác của chính họ

Ngoài ra bản thân một số chị em còn tư tưởng an phận, bằng lòng với hiện tại, thiếu ý chí vươn lên bên cạnh những chị em sức khỏe giảm sút, bệnh tật ốm đau đã ảnh hưởng đến sự tiến bộ của lực lượng này.

3. Vị trí, vai trò của lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia Lai     

3.1 Số lượng, chất lượng, cơ cấu của lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia Lai

Về số lượng:

Theo kết quả thống kê số liệu từ phòng Tổ chức cán bộ trường CĐSP Gia Lai tính đến 4/11/2014  ( bảng 1) cho thấy:

Số lượng trí thức nữ có tỷ lệ không đồng đều so với nam (80/146), (chiếm 54,8%); trong đó số giáo viên nữ tham gia giảng dạy 73/146 (chiếm tỷ lệ 50%) giáo viên toàn trường. Đối với vị trí cán bộ quản lý, số lượng cán bộ nữ là 22/36, chiếm 63,9 % so với nam. Trong Ban giám hiệu nhà trường, số lượng nữ tham gia quản lý là 0/3 (chiếm 0,0 %). Trong công tác Đảng, nữ giữ vị trí trong Đảng uỷ 1/9 (chiếm 11,1%)

                     Bảng 1:  Số lượng lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia Lai

Nguồn: Số liệu phòng Tổ chức cán bộ trường CĐSP Gia Lai tính đến 4/11/2014 

Về chất lượng:

Theo kết quả thống kê số liệu từ phòng Tổ chức cán bộ trường CĐSP Gia Lai tính đến 4/11/2014  ( bảng 2) cho thấy:

Giáo viên nữ đạt trình độ đại học là 37/68 so với nam, trên đại học 43/74; hướng phát triển cho lực lượng nữ trí thức tương đối khả quan. Số lượng nữ đang tham gia học ở trình độ thạc sỹ so với nam cùng kỳ là 4/5; tiến sỹ là 3/4 phản ánh phần nào sự phấn đấu chuyên môn rất tốt của nữ trí thức nơi đây

Với tỷ lệ trên ta thấy số giáo viên đạt trình độ trên đại học vẫn còn ở con số khiêm tốn, nhất là trình độ tiến sĩ, song với một địa phương như tỉnh Gia Lai sự xuất hiện và duy trì con số trí thức nữ có trình độ cao từ nơi khác đến ở lại, yên tâm công tác là một trong những thành công của nhà trường và tỉnh Gia Lai

                    Bảng 2:  Chất lượng lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia Lai

Nguồn: Số liệu phòng Tổ chức cán bộ trường CĐSP Gia Lai tính đến 4/11/2014 

Về tuổi của lao động nữ:

Cơ cấu tuổi tương đối trẻ, độ tuổi dưới 30 có 13/80 người, chiếm  16,25 %. Độ tuổi từ 30 đến dưới 40 có 23/80 người chiếm 28,75 %. Độ tuổi từ 40 đến dưới 45 là 18/80 người chiếm 22,5 %. Lực lượng nữ từ 45 trở lên chiếm số lượng tương đối đông 26/80 người, lực lượng này thường là những nữ đạt chuẩn để có thể xét bổ nhiệm vào những vị trí quan trọng. Đây là một trong những điều kiện thuận lợi cho trường. Song họ lại nằm trong diện không được xét tham gia quản lý nếu trước đó họ chưa qua chức vụ  ấy. Vì vậy nếu Tỉnh và nhà trường không có sự quy hoạch đội ngũ một cách hợp lý chắc chắn sẽ gặp sự hụt hẫng về nữ trong cơ cấu nhân sự ở những vị trí quản lý chủ chốt.

 Bảng 3:  Tuổi của lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia Lai

Nguồn: Số liệu phòng Tổ chức cán bộ trường CĐSP Gia Lai tính đến 4/11/2014

3.2. Những đóng góp của lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia Lai cho sự phát triển của nhà trường và của ngành giáo dục Gia Lai

Trong lĩnh vực chính trị, lực lượng lao động nữ trí thức tại trường ngày càng trưởng thành, đảm nhận nhiều vị trí quan trọng trong tổ chức Đảng (tham gia Đảng uỷ có 01 đồng chí; chiếm 11,1%; Ban chi uỷ các chi bộ: có 8 đồng chí. Trong lực lượng quản lý tại các Khoa, Phòng, Ban, nữ trí thức cũng chiếm số lượng đáng kể (Trưởng, Phó Khoa, Phòng Ban có 21/48 đồng chí; chiếm 43,75 %.  Ngoài ra có nữ trí thức của trường được nhân dân tín nhiệm là đại biểu quốc hội khoá XIV…và còn nữa những nữ đảng viên chiếm số lượng đáng kể trong lực lượng đảng viên tại Đảng bộ nhà trường. Nhìn chung trí thức nữ nơi đây đã phát triển và trưởng thành rõ rệt, tỏ rõ bản lĩnh chính trị vững vàng.

Trong lĩnh vực chuyên môn, nữ cán bộ viên chức tích cực học tập nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời kỳ mới. Đến nay, nhà trường đã có 1 nữ tiến sỹ, 42 nữ thạc sỹ, 37 nữ trình độ đại học đang giảng dạy tại trường. Nhiều nữ công đoàn viên và lao động tham gia học đại học bằng 2, tin học và ngoại ngữ, tiếng Ja-rai, học bồi dưỡng kiến thức quản lý. Trong công tác giảng dạy, chị em luôn chủ động tham gia vào quá trình đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy ở tất cả các bậc học. Số lượng giờ dạy tốt theo đó tiếp tục tăng lên. Không chỉ tốt trong giảng dạy, họ còn là “…lực lượng tham gia viết sách giáo khoa, tài liệu bồi dưỡng thường xuyên, tập huấn hè cho các giáo viên Trung học cơ sở. Công tác nghiên cứu khoa học được thực hiện thường xuyên, đã có nhiều đề tài khoa học đạt chất lượng cao, được đăng trên tạp chí của ngành và được hội đồng thẩm định sách của Bộ giáo dục - Đào tạo in thành sách tham khảo dùng chung cho cả nước cùng nhiều đề tài nghiên cứu khoa học được ứng dụng trong thực tế công tác”(Báo cáo tổng kết 5 năm phong trào thi đua ''Giỏi việc nước - Đảm việc nhà'' Công đoàn trường CĐSP Gia Lai năm 2014)

 Trong hoạt động phong trào, nữ trí thức luôn là lực lượng tham gia tích cực. Họ có mặt đa số trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể  thao của Trường, Ngành, Tỉnh.

Nhìn chung, trí thức nữ ngày càng khẳng định vị trí của mình trong sự phát triển chung của nhà trường. Song thực tế luôn đặt ra những thách thức mà bản thân họ muốn phát triển phải vượt qua.

3.3 Những thách thức đặt ra cho đội ngũ trí thức nữ trường CĐSP Gia Lai trong giai đoạn hiện nay

 Thách thức đầu tiên là vấn đề thời gian, đặc biệt là thời gian dành cho nghiên cứu khoa học. Chúng ta thấy rằng nghiên cứu khoa học muốn có hiệu quả đòi hỏi phải tập trung cao trong khoảng thời gian dài liên tục trong khi đó trí thức nữ chia cắt quỹ thời gian bởi rất nhiều công việc đời thường, nên hiệu quả cho hoạt động này khó như mong muốn.

Cán bộ nữ luôn phải đứng trước lựa chọn: một bên là công việc gia đình, sự nuôi dạy con cái, một bên là sự phát triển của năng lực bản thân trong công tác mà Đảng và Nhà nước giao phó. Nếu quá thiên về một bên sẽ ảnh hưởng đến bên còn lại. Đây là một trong những khó khăn mà họ phải vượt qua.

Ngoài ra bản thân một số nữ trí thức còn tư tưởng an phận, bằng lòng với hiện tại, thiếu ý chí vươn lên bên cạnh những nữ trí thức sức khỏe giảm sút, bệnh tật ốm đau đã ảnh hưởng đến sự tiến bộ của lực lượng này.

Khả năng làm việc của trí thức nữ đã được thực tiễn chứng minh. Song xã hội vẫn còn những rào cản định kiến giới tính (thường thì núp dưới nhiều hình thức tế nhị), nhất là đối với cán bộ nữ. Nếu không có sự xem xét thường xuyên và nghiêm túc trong nội bộ nhà trường, không có chính sách thật cụ thể, không có sự kiểm tra sát sao việc thực hiện chính sách ấy thì nữ trí thức vẫn là người chịu thiệt thòi nhiều nhất và bị hạn chế phát triển nhất.

  4. Một số biện pháp nhằm phát huy vai trò của lực lượng lao động nữ trí thức trường  CĐSP Gia Lai

4.1. Nâng cao nhận thức về vị trí và vai trò của lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia Lai

Tuyên truyền, tập huấn về bình đẳng giới và tiếp cận giới đồng thời tăng cường vai trò, trách nhiệm của Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ.

Cần tổ chức diễn đàn nhân các ngày lễ phụ nữ. Qua đó lãnh đạo nhà trường có thể lắng nghe tâm tư nguyện vọng của chị em để có thể điều chỉnh các phương án quản lý của mình cho phù hợp thực tiễn (nếu thấy đúng).

4.2. Thực hiện đầy đủ và bổ sung kịp thời chế độ chính sách cho lao động nữ trí thức

Lãnh đạo nhà trường cần có những kiến nghị riêng với Tỉnh về vấn đề hỗ trợ thêm những điều kiện ưu tiên cho các đối tượng thạc sỹ - giảng viên chính, tiến sỹ, giáo sư nói chung, nữ thạc sỹ - giảng viên chính, tiến sỹ, giáo sư nói riêng, xem như một sự thể hiện quí trọng tài năng, trí tuệ của nhà trường, tỉnh Gia Lai đối với trí thức.

 Để góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, nhà trường cần chú ý hơn nữa trong việc trang bị hệ thống thiết bị giảng dạy điện tử tại các phòng học, sửa chữa cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học trong nhà trường kịp thời.

Đối với việc xếp thời khoá biểu, nên tránh xếp 6 tiết/ buổi hoặc 10 tiết/ ngày/ giáo viên nhằm đảm bảo chất lượng giờ dạy và sức khoẻ cho họ, nhất là giáo viên nữ. Bên cạnh đó, Khoa, Bộ môn phối hợp với phòng Đào tạo xếp thời khoá biểu ưu tiên cho các giáo viên có con nhỏ, giáo viên có hoàn cảnh khó khăn (chồng công tác xa, con trong độ tuổi đưa đón đến trường) như là sự chia sẻ khó khăn.

Chính sách tính giờ cho giảng viên coi thi hay chế độ tiền độc hại cho các cán bộ giáo viên hoạt động trong lĩnh vực độc hại (làm việc tại phòng thí nghiệm) cũng là vấn đề quan tâm. Vì hiện nay văn bản về vấn đề này đã không còn phù hợp, nhà trường cần có điều chỉnh hỗ trợ cho phù hợp với thực tiễn, giúp họ tái tạo sức lao động để cống hiến cho nhà trường bền bỉ hơn.

Cần có giải thưởng dành cho giáo viên nữ có hoạt động xuất sắc nhất trong năm trên các lĩnh vực nhằm khơi dậy tiềm năng, tạo sự phấn khởi, phấn đấu, góp phần cống hiến cho nhà trường.

Nhà trường cần phối hợp chặt chẽ với công đoàn trong công tác vận động giáo viên nói chung, giáo viên nữ nói riêng thực hiện tốt công tác dân số kế hoạch hoá gia đình, nhất là với các đối tượng chị em sinh con một bề.

4.3. Xây dựng, thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ lao động nữ trí thức trường CĐSP Gia lai

 Ban lãnh đạo nhà trường cần ưu tiên, tạo điều kiện cho nữ trí thức tham gia các khoá học trên đại học sớm nhất. Trường hợp cùng điều kiện như nhau so với nam, nên xét cho nữ được đi học trước. Vì nếu được đào tạo sớm thì khả năng tiếp thu và sáng tạo trong học tập, nghiên cứu của họ cũng cao hơn rất nhiều, thời gian và hiệu quả cống hiến cho nhà trường cũng dài hơn.

Công tác bổ nhiệm nữ trí thức vào ban giám hiệu nhà trường cần coi trọng hơn nữa. Bởi là nữ họ sẽ hiểu được những thuận lợi và khó khăn của giới mình, từ đó có những ý kiến tham mưu sát sao cho sự phát triển của lao động nữ trí thức.

Mặt khác nếu còn coi tiêu chuẩn tuổi của nữ là bất di bất dịch thì dễ có thể vấp phải sự lựa chọn cán bộ nữ theo lối gượng ép, ảnh hưởng đến chất lượng quản lý của nhà trường.

4.4. Chú trọng công tác phát triển đảng viên nữ

Trong vấn đề phát triển Đảng viên, Đảng bộ cần điều chỉnh nghị quyết về điều kiện kết nạp Đảng trước sự ra đời của thông tư mới (thông số 07/2014/TT - BNV có hiệu lực từ tháng 15/10/2014 quy định chỉ cho phép tỷ lệ công nhận danh hiệu chiến sỹ thi đua không quá 15% tổng số cá nhân đạt danh hiệu Lao động tiên tiến…). Thiết nghĩ, Đảng bộ nên chăng hoặc ra nghị quyết thay đổi quyết định trên hoặc đưa ra hình thức khen thưởng mới (giáo viên giỏi trường chẳng hạn - kinh phí khen thưởng từ chi tiêu nội bộ hoặc chỉ khen mà không thưởng). Điều này khuyến khích động viên đối tương đảng phấn đấu hơn, giúp họ sớm bổ sung vào lực lượng Đảng viên vào Đảng bộ nhà trường.

5. Kết luận

Trên đây là một số biện pháp nhằm phát huy vai trò của lực lượng lao động nữ trí thức trường Cao đẳng sư phạm Gia Lai. Sự phân chia thành một số nhóm giải pháp trên chỉ có ý nghĩa tương đối song chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Vì vậy, theo tôi muốn xây dựng, sử dụng và khai thác có hiệu quả nguồn lực trí thức nữ nơi này, nhà trường cần thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp; coi trí thức nữ vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển. Từ đó có những nghị quyết đúng trong việc khơi dậy tiềm năng trong lực lượng nữ đông đảo này. Bởi “hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Nguyên khí mạnh thì thế nước mạnh rồi lên cao. Nguyên khí suy thì thế nước yếu rồi xuống thấp”./.

 TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Báo điện tử ĐCS Việt Nam ngày 17/8/2008

2. Đỗ Thị Bình (1996) -“Vai trò các nhà khoa học nữ trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam” - Khoa học về phụ nữ

3. Phạm Tất Dong (1995) - Trí thức Việt Nam, thực trạng và triển vọng - NXB Chính trị quốc gia.

4. Đảng Cộng sản Việt Nam - Nghị quyết Hội nghị trung ương 7 (Khóa X) ngày 6/8/2008

5. Phan Thanh Khôi (1992) – “Động lực của trí thức trong lao động sáng tạo ở nước ta hiện nay” - Luận án Phó tiến sỹ Triết học

6. Vũ Khiêu (1987) - “Người trí thức Việt Nam qua các chặng đường lịch sử” – NXB Khoa học xã hội – Hà Nội

7. Từ điển Triết học (1975), NB Tiến bộ, M.